Tiền Giang: Mai Chiếu Thủy - Loài Cây Cảnh Truyền Thống Mang Lại Thu Nhập Hơn 10 Tỷ Đồng Cho Một Gia Đình

Ông Lê Văn Chung Út, một nông dân tại xã Thạnh Nhựt, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang, đã thu về hơn 10 tỷ đồng từ việc trồng mai nu (mai chiếu thủy) - một loại cây cảnh truyền thống đang rất được ưa chuộng. Đặc biệt, vào năm 2022, một hội viên trong xã đã xuất khẩu 300 gốc mai nu thông qua trung gian sang Indonesia và Thái Lan, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc mở rộng thị trường cho cây cảnh này.

Xã Thạnh Nhựt từ lâu đã được biết đến là "thủ phủ" của làng mai nu, với cây kiểng chủ lực là mai chiếu thủy nu. Loại cây này không chỉ có giá trị kinh tế cao mà còn mang đậm ý nghĩa nhân văn, biểu tượng cho "kiểng cổ" và sự giáo huấn của người xưa. Nghề trồng mai nu đã gắn bó bền bỉ với người dân xã Thạnh Nhựt qua nhiều thế hệ, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống và văn hóa của cộng đồng.

Nghề trồng mai nu không chỉ đem lại thú vui tao nhã mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương. Sự thành công trong việc xuất khẩu lô mai nu đầu tiên ra thị trường quốc tế đã cho thấy tiềm năng lớn của loài cây này, đồng thời khẳng định nhãn hiệu đặc trưng "có một, không hai" của vùng đất Gò Công.

Mai chiếu thủy nu được yêu thích không chỉ vì hình dáng độc đáo mà còn vì sự dẻo dai, bền bỉ. Người dân xã Thạnh Nhựt đã phát triển kỹ thuật trồng và chăm sóc mai nu, tạo ra những cây cảnh có giá trị thẩm mỹ cao. Những cây mai chiếu thủy nu đẹp mắt không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn thu hút sự quan tâm của giới chơi cây cảnh trên cả nước.

Với sự phát triển của làng mai nu ở Tiền Giang, nhiều hộ gia đình đã tìm thấy cơ hội phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống. Ông Lê Văn Chung Út là một trong những người tiên phong trong lĩnh vực này, chứng minh rằng với niềm đam mê và sự cần cù, cây mai chiếu thủy nu có thể trở thành nguồn thu nhập đáng kể.

Nhờ vào sự phát triển của ngành trồng mai nu, xã Thạnh Nhựt không chỉ xây dựng được thương hiệu riêng mà còn đóng góp vào việc gìn giữ và phát triển nghệ thuật cây cảnh truyền thống của Việt Nam. Với những thành công đã đạt được, vùng đất này đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích cây cảnh và muốn tìm hiểu về một nghề truyền thống đầy ý nghĩa.

Mai Chiếu Thủy Nu: Loài Cây Kiểng Đặc Sắc Góp Phần Làm Giàu Cho Nhiều Gia Đình Ở Tiền Giang

Cây "mai chiếu thủy nu" đã bén rễ và phát triển tại vùng đất Thạnh Nhựt, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang, trong hơn 100 năm qua. Nhiều gia đình ở đây đã trở nên khấm khá, xây dựng cơ nghiệp từ loài cây kiểng cổ đặc sắc này.

Nghệ nhân Lê Văn Hạnh, Chi hội trưởng Chi hội Kiểng cổ tỉnh Tiền Giang và Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh huyện Gò Công Tây, là một trong những người gắn bó lâu năm với cây mai chiếu thủy nu. Ông cho biết, theo lời kể của những bậc cao niên trong xã, mai chiếu thủy nu đã xuất hiện tại vùng Gò Công từ hơn một thế kỷ trước.

Nguồn gốc của mai chiếu thủy nu Gò Công bắt đầu từ một khu ruộng của ông Bái Tám, một địa chủ giàu có tại ấp Thạnh Lạc Đông. Trong khu ruộng này có khu mộ của dòng họ Lê được tấn đá xanh và cạnh đó là con rạch Mù U, nơi xuất hiện nhiều giống mai hoang dại. Những giống mai này có sự lai tạo tự nhiên hoặc đột biến, dẫn đến sự xuất hiện của những mai vàng đột biến có nhiều u nần độc đáo.

Một số người thấy cây mai lạ đã bẻ nhánh về trồng thử và nhận thấy tiềm năng kinh tế. Từ đó, cây mai chiếu thủy nu được nhân rộng ra nhiều ấp khác trong xã Thạnh Nhựt. Nhờ sự độc đáo và hiệu quả kinh tế cao, mai chiếu thủy nu đã trở thành cây trồng chủ lực, giúp nhiều gia đình trong khu vực khấm khá, xây dựng nhà cửa khang trang và nuôi con ăn học.

Theo ông Trần Văn Lộc, Phó Chi hội trưởng Chi hội Sinh vật cảnh xã Thạnh Nhựt, hiện Chi hội có 92 hội viên với hơn 250 hộ gia đình trồng mai chiếu thủy nu trên tổng diện tích 26,92 ha. Một số hội viên chuyên trồng mai chiếu thủy nu để bán các giống hoa mai vàng này và đã kết hợp tạo hình để tạo ra những tác phẩm cây cảnh độc đáo.

Nghề trồng mai chiếu thủy nu không chỉ mang lại thú vui tao nhã mà còn giúp phát triển kinh tế và tạo cơ hội việc làm cho nhiều người. Việc trồng và chăm sóc mai chiếu thủy nu cũng góp phần giữ gìn và phát triển nghề truyền thống, làm phong phú thêm văn hóa cây cảnh của Tiền Giang và cả nước.

Ngoài các hội viên, một số hộ gia đình cũng sử dụng đất vườn để trồng xen cây mai chiếu thủy nu như nguyên liệu, sau đó bán lại cho các nghệ nhân để tạo hình thành các tác phẩm có giá trị.

Để tạo ra một cây cảnh cổ mini, cần ít nhất 5 năm, trong khi cây cảnh lớn với đường kính gốc từ 10cm trở lên cần hơn 10 năm kể từ lúc trồng nguyên liệu cho đến khi hoàn thành tác phẩm. Trong trường hợp cây cảnh cổ bị chết phần ngọn, chúng có thể được tạo thành bonsai với nhiều dáng khác nhau.

Nghệ nhân Lê Văn Hạnh cho biết rằng mai chiếu thủy nu có nhiều u nần giống mặt khỉ, nên còn gọi là "nu mặt khỉ". Giá trị của nó nằm ở chỗ có nhiều u nần lâu năm, tạo thành những đường nét đặc trưng với màu da xám (khác với loại mai nu ở một số nơi khác có da màu đen), thu hút những người chơi cây cảnh có kinh nghiệm và sẵn sàng trả giá cao cho những gốc cây lâu năm, đã được tạo hình đặc biệt và mang ý nghĩa triết lý.

Xã Thạnh Nhựt là nơi đầu tiên trồng mai chiếu thủy, sau đó mở rộng ra các xã khác trong huyện và sau đó lan sang các huyện, thị phía Đông như Gò Công Đông, Tân Phú Đông và thị xã Gò Công. Việc mai nu Gò Công được Cục Sở hữu Trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu "Mai chiếu thủy nu Gò Công" vào tháng 12/2021 mang đến nhiều triển vọng cho làng mai nu, đặc biệt là ở xã Thạnh Nhựt. Điều này giúp các doanh nghiệp trồng và kinh doanh mai nu Gò Công có cơ hội mở rộng giao lưu, mua bán với đối tác trong và ngoài tỉnh, thậm chí xuất khẩu ra nước ngoài.

Hiện tại, huyện Gò Công Tây có 18 cá nhân được Ủy ban Nhân dân huyện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận "Mai chiếu thủy nu Gò Công".

Để tạo hình cho mai chiếu thủy theo triết lý kiểng cổ, nghệ nhân Lê Văn Hạnh khuyên rằng thân cây sau khi uốn, ngọn chiếu thẳng xuống phải trùng với tâm của gốc, thể hiện triết lý "Lá rụng về cội". Nhiều bộ kiểng cổ nổi tiếng như tam cang (quân thần cang, phu thê cang, phụ tử cang), ngũ thường (nhân, nghĩa, lễ, trí, tín) hay tam tòng (tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử), tứ đức (công, dung, ngôn, hạnh) cũng được tạo ra theo những nguyên tắc này.

Một bộ kiểng cổ đạt tiêu chuẩn khi dáng tổng thể nằm trọn trong một tam giác cân, thể hiện sự ngay ngắn, vững bền của gia đình; thân to, ngọn nhỏ, thể hiện trụ cột gia đình vững chắc. Người tạo ra bộ kiểng không chỉ thể hiện sự tu thân, mà còn nhắc nhở người thưởng thức về giá trị đạo lý.

Theo ông Hạnh, để có gốc mai nu như mong muốn, người trồng cần khoảng 3 năm để trồng cây nguyên liệu, sau đó, khi gốc cây đạt kích cỡ 100cm, bắt đầu đưa vào chậu, chỉnh sửa, tạo hình trong khoảng 5 năm để sẵn sàng giao lưu, mua bán. Trong giai đoạn trồng nguyên liệu, cần định kỳ cắt tỉa và uốn cong thân để tạo hình "Siêu phong bán nguyệt".

Theo ông Phan Thanh Hiền, Chi hội trưởng Chi hội SVC xã Thanh Nhựt, chậu cây mai nu dễ trồng, không kén đất và chịu được độ ẩm cao, có thể trồng xen với cây ăn trái. Điều này giúp nhiều hộ gia đình trong xã trở thành triệu phú, thậm chí tỷ phú nhờ mai nu. Ví dụ, ông Lê Văn Lộc sở hữu hơn 100 cặp mai nu, trong đó có trên 30 gốc gần 50 năm tuổi. Hay ông Lê Văn Chung Út có năm thu về tiền bán mai trên 10 tỷ đồng. Đặc biệt, trong năm 2022, một hội viên trong xã đã xuất khẩu lô mai nu đầu tiên sang Indonesia và Thái Lan.